Jakie elementy musi zawierać umowa spedycji krajowej? Które przepisy regulują umowy spedycji w Polsce?

Spedycja krajowa to usługa polegająca na organizacji przewozu towarów na terenie kraju. Obejmuje ona nie tylko sam transport, ale również wszelkie formalności z nim związane, takie jak wybór odpowiedniego przewoźnika, załadunek, wyładunek, magazynowanie czy ubezpieczenie ładunku. Kluczowym elementem w realizacji takiej usługi jest podpisanie umowy spedycji, która precyzuje zakres obowiązków stron oraz warunki realizacji przewozu. Poniżej znajdziesz wszystkie niezbędne informacje na temat umów obowiązujących w profesjonalnej spedycji krajowej.

Jakie elementy musi zawierać umowa spedycji w Polsce?

Umowa spedycji to kluczowy dokument w procesie transportu towarów, który precyzuje prawa i obowiązki zarówno zleceniodawcy, jak i spedytora. W Polsce umowa spedycji jest regulowana przez Kodeks cywilny (art. 794–804). Poniżej znajdują się najważniejsze elementy, które taka umowa powinna zawierać, aby była zgodna z przepisami prawa i zapewniała pełne zabezpieczenie interesów obu stron.

1. Dane stron Umowa powinna jasno określać strony, czyli kto jest zleceniodawcą (zwykle firma zlecająca transport towaru), a kto jest spedytorem (firma odpowiedzialna za organizację transportu). Warto zawrzeć pełne dane kontaktowe i adresowe obu stron, aby uniknąć późniejszych nieporozumień.
2. Przedmiot umowy Kluczowym elementem umowy jest dokładny opis ładunku, który ma zostać przewieziony. Powinien on zawierać informacje na temat rodzaju, ilości, wagi oraz ewentualnych specyficznych wymagań towaru (np. transport w kontrolowanej temperaturze lub wymagania dotyczące delikatnych towarów).
3. Zakres obowiązków spedytora W umowie należy określić, jakie dokładnie usługi ma świadczyć spedytor. Może to obejmować nie tylko transport, ale także czynności dodatkowe, takie jak załadunek, wyładunek, magazynowanie, odprawa celna czy nawet ubezpieczenie ładunku. 
4. Termin realizacji Kolejnym ważnym punktem jest ustalenie terminów realizacji transportu. Umowa powinna dokładnie precyzować, kiedy towar zostanie załadowany oraz kiedy dotrze do miejsca przeznaczenia. Ważne jest także ustalenie, co się stanie w przypadku opóźnień lub nieprzewidzianych okoliczności.
5. Wynagrodzenie Umowa spedycji musi precyzować wysokość wynagrodzenia dla spedytora. Warto zawrzeć również informacje na temat sposobu płatności oraz ewentualnych dodatkowych kosztów, takich jak ubezpieczenie ładunku czy opłaty celne. 
6. Ubezpieczenie ładunku Umowa powinna precyzować, czy ładunek jest ubezpieczony oraz kto odpowiada za jego ubezpieczenie – zleceniodawca czy spedytor. To istotny punkt, szczególnie gdy przewożone są wartościowe lub wrażliwe towary, takie jak sprzęt elektroniczny czy żywność wymagająca transportu w temperaturze kontrolowanej.
7. Odpowiedzialność stron Bardzo ważne jest, aby w umowie znalazły się zapisy dotyczące odpowiedzialności za ewentualne uszkodzenia, straty towaru lub opóźnienia w dostawie oraz  konsekwencje niewykonania lub nienależytego wykonania umowy. Umowa powinna również zawierać procedury reklamacyjne w razie niezgodności z warunkami przewozu.
8. Postanowienia końcowe Na końcu umowy powinny znaleźć się postanowienia końcowe, które obejmują informacje o sposobie rozwiązywania ewentualnych sporów (np. poprzez mediacje lub sąd arbitrażowy), a także możliwość zmiany warunków umowy, jeśli zajdzie taka potrzeba.

Czym umowa spedycji krajowej różni się od umowy transportu krajowego?

Umowa spedycji w Polsce jest regulowana przez przepisy Kodeksu cywilnego (art. 794–804), które szczegółowo opisują zakres odpowiedzialności spedytora oraz jego obowiązki wobec zleceniodawcy. Umowa transportu jest regulowana przez przepisy dotyczące przewozu, znajdujące się w Kodeksie cywilnym (art. 774–793). Obejmuje ona jedynie przewóz towaru i odpowiedzialność przewoźnika w zakresie jego dostarczenia na czas.

Umowa spedycji krajowej i umowa transportu krajowego - choć terminy te często używane są  zamiennie - różnią się zakresem obowiązków oraz odpowiedzialnością stron. Oto kluczowe różnice:

1. Zakres usług
• Umowa spedycji: Spedytor zajmuje się nie tylko samym transportem towaru, ale także organizacją całego procesu logistycznego. Może on obejmować wybór przewoźnika, załadunek, wyładunek, magazynowanie, ubezpieczenie towaru oraz wszystkie formalności związane z przewozem (np. odprawy celne). Spedytor działa jako pośrednik między zleceniodawcą a przewoźnikiem i ponosi odpowiedzialność za należyte zorganizowanie transportu.
• Umowa transportu: Umowa transportowa dotyczy jedynie fizycznego przewozu towaru z punktu A do punktu B. Przewoźnik nie zajmuje się dodatkowymi formalnościami ani organizacją całego procesu. Odpowiedzialny jest za realizację przewozu zgodnie z ustaleniami, ale nie ma obowiązków związanych z wyborem trasy, ubezpieczeniem czy organizacją załadunku i wyładunku.
2. Odpowiedzialność
• Spedytor w umowie spedycji odpowiada za wybór odpowiedniego przewoźnika i organizację transportu. Ponosi też odpowiedzialność za szkodę wynikłą z nienależytego wykonania umowy, chyba że wykaże, iż nie ponosi winy.
• Przewoźnik w umowie transportowej odpowiada tylko za przewóz towaru i ewentualne szkody powstałe w czasie transportu. Odpowiedzialność przewoźnika jest ograniczona do czynności związanych bezpośrednio z przewozem i dostawą towaru na czas oraz w nienaruszonym stanie.
3. Usługi dodatkowe
• Spedytor może zajmować się dodatkowymi usługami, takimi jak przygotowanie dokumentacji, odprawy celne, ubezpieczenie ładunku czy organizacja przeładunku. Zleceniodawca może zlecić spedytorowi pełną obsługę logistyczną.
• Przewoźnik wykonuje jedynie przewóz, bez zajmowania się innymi aspektami logistyki. Ewentualne usługi dodatkowe, takie jak załadunek czy wyładunek, muszą być jasno określone w umowie i nie są domyślnie włączone do jego obowiązków.
4. Pośrednictwo a bezpośrednie wykonanie
• W umowie spedycji spedytor działa jako pośrednik między zleceniodawcą a przewoźnikiem. Może korzystać z usług różnych przewoźników, aby zrealizować transport zgodnie z oczekiwaniami zleceniodawcy.
• W umowie transportowej przewoźnik bezpośrednio realizuje transport na zlecenie klienta, bez pośrednictwa osób trzecich.